De jacht op de volgende Nederlandse unicorn

Van ‘mos als beton’ tot volautomatische methodes om het plastic voor recycling te analyseren: in Rotterdam werden op 1 april de meest innovatieve studenten-startups van Nederland gelauwerd. Zit hier de unicorn van morgen bij?

Mooie plannen, duurzame dromen, grootse ambities. Wie op 1 april rondloopt in de grote zaal van de Rotterdamse Schiecentrale, voelt het gewoon overal om zich heen. De 29 student-bedrijven die hier zijn verzameld, een eerste selectie van in totaal 117 inzendingen, hebben stuk voor stuk het beeld voor zich met hun idee de wereld te gaan veroveren. En de adrenaline die dat met zich meebrengt, spat bijna letterlijk van het podium als ze in 2 minuten hun pitch mogen houden, ten overstaan van een deskundige jury, hun medestudenten uit het hele land en tal van mogelijk geïnteresseerde investeerders en venture capitalists, op zoek naar de volgende mogelijke Nederlandse unicorn.

Buiten waait het hard, binnen stormt het van de ideeën. ‘Heel leuk om al die gepassioneerde ondernemers te zien’, aldus Stijn van Ooijen, voorzitter van het organiserend comité van dit jaar. Voordat in mei de finale tegenover 800 man in de Rotterdamse schouwburg losbrandt, vindt hier de halve finale plaats, waarbij de jury de 5 finalisten bepaalt, plus nog eens 3 ‘ruwe diamanten’: voorzichtig ontbolsterde ideeën die nog niet tot een bedrijf hebben geleid, maar daar zeker wel de potentie toe hebben. De tekst op de achterkant van de hoodie van een van de aanwezige studenten verraadt de algemene vibe die hier heerst: ‘The best way to predict the future is to create it.’

Van Felyx tot Lightyear

Het is dit jaar de zeventiende keer dat de Philips Innovation Awards worden georganiseerd. Eerdere edities leverden winnaars op als Lightyear, de zonneauto die nu in Helmond gebouwd wordt. Deelscooterbedrijf Felyx deed 5 jaar geleden ook mee, maar viel al af in de fase voor de finale. ‘Omdat er toen een paar bedrijven bij waren die nog véél innovatiever waren’, aldus Alexander Carp, corporate strategist bij ABN Amro, en voorzitter van de jury.

Het gaat hier – met andere woorden – om de kraamkamer van innovatie en ondernemerschap, voegt Stijn van Ooijen toe. Daarmee is weinig te veel gezegd. De aanwezige ondernemers zijn allemaal minder dan 3 jaar geleden afgestudeerd, maar het valt op hoe volwassen veel van de ideeën al zijn, en hoe ver sommige bedrijven al gevorderd zijn met bijvoorbeeld financiering en businessplannen. Ook de volwassenheid van pitchen valt bij menigeen op. In vloeiend Engels bovendien. Alsof ze nooit anders gedaan hebben. En waardoor je als publiek ook bij élk idee denkt: ja, dit zou zeker wel iets groots kunnen worden.

Zoals FarmVent, dat zich met bravoure presenteert als ‘de booking.com van de vertical farming’ en gewoon al een team van 7 mensen laat zien dat werkt aan een soort kruidentuintjes op de locatie van sterrenrestaurants. Of kijk naar de elektrische kickscooters van Citysteps, waarvan mede-oprichter Mike Meeusen bijna terloops vertelt over de eerste funding round die ze hebben gesloten.

Trappelen

De lucht is hier bijna zwanger van ambitie. De hier vanuit heel Nederland verzamelde jongeren staan te trappelen om hun eigen revolutie in gang te zetten – en daarmee de wereld aan hun voeten te leggen. ‘En het leuke is dat het niet alleen maar gaat om het volgende appje’, concludeert Carp. ‘Het gaat vaak om heel gave, concrete, volwassen producten. Als jury heb je dan natuurlijk wel een probleem. Maar gelukkig hebben we veel juryleden met allemaal een iets andere expertise. En daarmee proberen we echt op verschillende onderwerpen al die teams te scoren. Daar komt dan meestal toch wel een soort consensus uit.’

Dat blijkt ook tegen zessen, als bier en bitterbal al ruimschoots rondgaan. Beide jury’s, zowel voor de ‘Rough Diamonds’ als ‘The Innovator League’, bestijgen dan het podium om de 8 finalisten bekend te maken. Maar niet na gezegd te hebben dat alle aanwezige deelnemers hier eigenlijk winnaars zijn. Dat klinkt misschien een beetje cliché, maar er schuilt wel een kern van waarheid in. Want elke deelnemer op deze innovatiemarkt heeft hier immers de kans gehad het idee te presenteren aan een groot en interessant publiek – en zo verder aan te scherpen.

De 8 winnaars gaan dat nog eens éxtra doen, in voorbereiding op de grote finale op 30 mei, waar ook sprekers als Jan-Peter Balkenende, Constantijn van Oranje en ex-TomTom-COO Alexander Ribbink het podium zullen krijgen en on stage vragen gaan beantwoorden. De 8 finalisten krijgen voor die tijd niet alleen nog een officiële pitchtraining van Debatrix, maar ook een coachingsdag via veel van de partners van deze innovatiecompetitie.

De finalisten

En wie zijn dan die finalisten die opgaan voor de cheque van 50.000 euro (voor de innovators) of 10.000 euro (voor de ruwe diamanten)? In de laatste categorie gaat de strijd tussen Aletta, dat een app heeft ontwikkeld om uitvallers in medisch onderzoek te voorkomen, Glimp, dat begeleide ademhalingsoefeningen biedt aan mensen met een burnout, door middel van haptische & auditieve feedback, en als derde: Unifix Care, een bedrijf-in-wording dat verspilling van (niet-gebruikte) medische middelen in westerse landen wil tegengaan door ze in te zamelen en elders in de wereld in te zetten.

Bij de meer gevestigde ‘Innovator League’ zijn er 5 van de 17 pitchers die tijdens deze halve finale een plek in de finale weten te verdienen, en mogen blijven dromen van de hoofdprijs – en landelijke bekendheid. Dat zijn bijvoorbeeld de geconcentreerde schoonmaakmiddelen van Savvy (‘De enigen zonder slideshow – wat ook meteen laat zien dat je geen slides nodig hebt om succesvol te zijn’, zoals presentator Han Leenhouts het uitlegt). Maar ook het Eindhovense HART maakte veel indruk met een nogal futuristische ‘mouw’ om zintuigen te vertalen in vibratie. Het team richt zich nu nog vooral op geluid, vooral als hulpmiddel voor slechthorende of dove mensen. Maar hun uiteindelijke doel (waar ze eerder al een wedstrijd aan de eigen TU voor wonnen) is een platform waar je verschillende zintuigen kunt ‘downloaden’.

Minstens zo veelbelovend, maar (tot nu toe) iets meer alledaags, is Auto-Pilot, een bedrijf dat artificial intelligence en Natural Language Processing-technieken gebruikt om wijs te worden uit bijvoorbeeld grote hoeveelheden ongestructureerde pdf’s en e-mails. En dan hebben we ook nog Respyre, een spin-off van TU Delft, die een ‘bioreceptief betonproduct’ ontwikkelt dat de groei van mos stimuleert. Hiermee wil het bedrijf steden veranderen in stadslandschappen die letterlijk ademen.

Waarna we deze rij finalisten afsluiten met het Eindhovens/Amsterdamse Veridis, dat technologie heeft gepatenteerd om plastic afval te analyseren, en op deze manier veel meer waarde uit de recycling ervan weet te krijgen.

Applaus is hun deel als het confettikanon losbarst. De eerste slag op het ondernemersveld is voor hen met succes geslagen. Nu hard aan het werk – op weg naar verdere werelddominantie.